Kraśne szczury

Siedem młodych, zupełnie różnych osobowości. Dzieli ich wiek, płeć, potrzeby, zainteresowania. Jednak połączyło ich coś niezwykłego, a także ktoś niezwykły. Najświeższa produkcja Teatru Tetraedr z Raciborza zapiera dech w piersiach. A wszystko to "Gwoli Jakiejś Tajemnicy"

fot. Piotr Nykowski / Poza Okiem (pozaokiem.info)

Siadającego na widowni widza wita obraz dwóch postaci, jak później się dowiadujemy, Ojca i Matki. On pochylony, ona na jego plecach, wkrótce zaczynają się szarpać.

Gdy dochodzi między nimi do dialogu, możemy zorientować się, że rodzice żywią do siebie czystą nienawiść. Mają inne pochodzenie, bowiem Ojciec - Niemiec, rasowy Aryjczyk, Matka zaś jest pochodzenia żydowskiego.

W kolejnej scenie witają nas dwie, kontrastujące ze sobą postaci, a raczej postać, gdyż obaj aktorzy grają rolę narratora, Stefana Czarnieckiego. Usłyszeć możemy o tym, jak doszło do poczęcia bohatera, jakie są relacje między rodzicami a także o domowej kapliczce Matki. 

fot. Piotr Nykowski / Poza Okiem (pozaokiem.info)

Zatrzymując się na chwilę przy owej kapliczce, scena ją przedstawiająca - długo siedzi w pamięci za sprawą śpiewanej, w aranżacji Grażyny Tabor, "Polskiej Korony". Śpiewana z podziałem na głosy, brzmi nie tylko pięknie, wywołuje gęsią skórkę, ale też melodia wdraża się widzowi i nawet nie zauważy, kiedy wychodząc ze spektaklu, będzie nucił ją pod nosem.

źródło: Staromiejskie Centrum Kultury Młodzieży w Krakowie (fb.com/staromiejskie)

Aktorów na scenie jest siedmioro, czasem nawet mniej, lecz postaci o wiele więcej. 

W kolejnych scenach spektaklu, aktorzy używając małych rekwizytów, zmieniają swoje charaktery. Matka, dzięki czerwonej kokardce, staje się zwyczajną uczennicą w scenie szkoły, czy sanitariuszką podczas wojny, a Ojciec ściągnąwszy marynarkę i łagodząc wyraz twarzy - zwykłym uczniem, tudzież żołnierzem. 

źródło: Staromiejskie Centrum Kultury Młodzieży w Krakowie (fb.com/staromiejskie)

Głównego bohatera spektaklu dotyka problem ciężkiego dorastania, ponieważ nastawienia antysemityczne narastały w czasach rozgrywania się akcji. Dobrym momentem będzie tu wskazanie, że spektakl ten powstał na podstawie analizy tekstu autorstwa Witolda Gombrowicza pt: "Pamiętnik Stefana Czarnieckiego". 

Śledząc życie Stefana, możemy zobaczyć, że z tytułu swojego pochodzenia miał ciężko. Mimo dużej wiedzy, w szkole był źle traktowany - zarówno przez nauczycieli jak i uczniów. Sam nie do końca zdawał sobie sprawę dlaczego tak się właśnie dzieje. 

By przypodobać się społeczeństwu ochoczo recytował wierszyki antysemityczne ("Raz, dwa, trzy, wszystkie Żydy psy"), zakochując się w Jadwisi, postanawia pójść do wojska, a na koniec zostaje komunistą.

Z czasem, uświadamia sobie jaką tajemnicą jest owiany. Nazywa siebie szczurem bez maści.

fot. Piotr Nykowski / Poza Okiem (pozaokiem.info)

W każdym detalu, widać ogromną pracę aktorów, jak i reżyserki - Grażyny Tabor, włożoną w powstanie spektaklu. Osobiście, widziałam ten spektakl kilka razy i za każdym kolejnym, dostrzegałam w nim coraz to nowsze, ciekawe obrazy. 

Pozwólcie, że skupię się teraz na poszczególnych aktorach, którzy zasługują na wyjątkowe wyróżnienie. 

Agnieszka Rajda - odtwórczyni roli Matki. Na co dzień, skromna, żywotna 15-latka, na scenie istny demon. Dojrzałość, jaka drzemie w tak młodej aktorce, jest niebywała. Sama twarz jest pięknym obrazem dla oka! Diametralna zmiana, złagodzenie postaci, ale także i samej Agnieszki na scenie poprzez kokardkę we włosach, jest możliwością poznania jej niezwykłej plastyczności scenicznej. 

źródło: Staromiejskie Centrum Kultury Młodzieży w Krakowie (fb.com/staromiejskie)

Marcin Franaszek - jako Ojciec, dojrzały scenicznie, stanowczy, będący w swej roli bardzo wiarygodny, nieraz grający też rolę Nauczyciela w scenie szkoły (oryginalnie granego przez Radosława Wróbla). Pomijając epizodyczne role ucznia i żołnierza, Marcin idealnie rozgranicza towarzyszące obu charakterom kontrastujące cechy. Widz wie, że jest inną postacią, nie tylko ze względu na brak marynarki i obecny w dłoni dzwonek czy książkę. Wchodząc na scenę, nie musi nic mówić, żeby było wiadomo, że nie jest już groźnym, surowym Ojcem, lecz nieco zniewieściałym Nauczycielem. 

źródło: archiwum Teatru Tetraedr/Marcina Franaszka (instagram) 

Jakub Tabor i Łukasz Czogalik - tej dwójce należą się wielkie gratulacje, biorąc pod uwagę zbudowanie charakteru głównego bohatera. Genialny sam w sobie był pomysł podzielenia postaci na dwie osoby. Chłopcy, jak już wcześniej wspomniałam, bardzo skontrastowani - Łukasz, jest bardzo pogodnym, zarażającym uśmiechem człowiekiem, natomiast Kuba - bardziej stonowanym, łagodnym i niezdradzającym za wiele. Mimo tak młodego wieku, bezbłędnie prowadzą widza przez historię życia Czarnieckiego.

fot. Aleksandra Kobylińska

Najstarszy członek grupy ma 18 lat, najmłodszy - 14. Rozstrzał wiekowy nie jest w ogóle widoczny na scenie. Dla mnie, jako osoby będącej w bliskich relacjach z członkami grupy, wiedzącej o jakichś smaczkach, szczególikach, oglądającej po raz kolejny, na pewno znajdą się jakieś błędy, ale głównie wynikają one z tego, o czym wspomniałam. Na pewno jest to spektakl, który mogę oglądać i oglądać, gdyż forma jest lekka, nie w pełni poważna, niektóre gagi pojawiające się w treści z pewnością dodają, niż ujmują temu spektaklowi. 

Nie ukrywając, jeden z moich ulubionych! 

Gdy widziałam go po raz pierwszy, a było to na VIII Festiwalu Młodości Teatralnej Łaknienia w Goleniowie - byli moimi faworytami do zdobycia głównej nagrody w konkursie - a tak się złożyło, że wygrali. 

Kto nie widział, niechaj czyha na kolejne grania! O miejsce akurat nie trzeba się martwić, z racji tego, że ekipa ta odwiedza masę festiwali - w zeszłym roku, bardzo często odwiedzali m.in. festiwale teatrów wchodzących w skład Zachodniopomorskiej Offensywy Teatralnej.

fot. Piotr Nykowski / Poza Okiem (pozaokiem.info)

Zasłyszane: Na ten rok szykuje się trochę nowości ze strony Tetraedru. Ciekawe czym tym razem nas zaskoczą? 

OGÓLNE INFORMACJE:

"Gwoli Jakiejś Tajemnicy"

wyk. Teatr Tetraedr (Racibórz)

zespół w składzie: Agnieszka Rajda, Paulina Szincel, Oliwia Urbanowska, Łukasz Czogalik, Marcin Franaszek, Jakub Tabor, Radosław Wróbel

reż. Grażyna Tabor

premiera 25 marca 2017

nagrody (wybrane) I miejsce podczas VIII Festiwalu Młodości Teatralnej Łaknienia w Goleniowie, wyróżnienie na Ogólnopolskim Festiwalu Młodych Alchemia Teatru (OFMAT) w Krakowie, I miejsce na 19. Festiwalu Sztuki Teatralnej w Rybniku, Grand Prix na Festiwalu Krzykowisko w Maszewie, I miejsce na XXXV Proscenium w Nysie - za spektakl, a także indywidualną nagrodę aktorską otrzymała Agnieszka Rajda.

Szczególne buziaki dla całej ekipy tetraedrowej za tak piękne rzeczy, jakie mogłam zobaczyć i za wszystkie wspólne festiwale, których trochę było! 

Zapraszam was do śledzenia fanpage'a zespołu - będziecie tam na bieżąco z poczynaniami grupy! - Teatraedr na FB - 

Czy taka tematyka spektakli, ogólnie tekstów kultury, jest Wam bliska? Widzieliście może jakieś działania tego Teatru? Dawajcie znać!

Buziak,

AG

Zdjęcia, które możecie oglądać w poście zostały wykonane m.in. przez Piotra Nykowskiego (pozaokiem.info), Mariusza Kopieckiego (something_at_somewhere) i Aleksandrę Kobylińską. Inne pochodzą z archiwum Staromiejskiego Centrum Kultury Młodzieży w Krakowie a także Facebooka Teatru Tetraedr.